Onder in de koffer waarin ik mijn toga meeneem wanneer ik voorga in een kerkdienst zit ook een klein boekje. Dat boekje heb ik al bijna 40 jaar in mijn bezit en in de loop van de jaren heb ik er geregeld gebruik van gemaakt. Het is in de jaren 50 uitgegeven door de Generale Synode van de Nederlandse Hervormde Kerk en bevat onder meer teksten en formulieren die in de samenkomst van de gemeente gebruikt kunnen worden. In het Dienstboek staan gebeden voor allerlei omstandigheden en situaties. Gebeden die van tijd tot tijd van toepassing zouden kunnen zijn. Wat ik nooit vergeten ben is dat er ook een gebed te vinden is voor “bij het uitbreken van een oorlog”. Iets waarvan je altijd hoopt dat het nooit actueel zal worden…
Ik moest er weer aan denken toen de berichten vanuit Oekraïne binnen kwamen. De afgelopen weken waren er veel ontwikkelingen die ons zorg gaven. Datgene waar we voor vreesden en waarvan we hoopten dat het niet zou gebeuren, was werkelijkheid geworden: Het uitbreken van een oorlog. Ik heb het boekje erbij gepakt en de tekst nog eens gelezen en geef een paar citaten weer:
Zo bidden wij U, vergeef en spaar; hoor onze gebeden, laat niet alle leven te gronde gaan; zeg tot de machten: het is genoeg.
Daarom smeken wij U, laat de weg van verzoening open blijven.
Wees Gij met allen, die leiding geven aan de handelingen van de oorlog, die mensenlevens op het spel zetten en mensenlevens kunnen sparen.
We zijn ineens wakker geworden in een veranderde wereld, en we vrezen dat de gebeurtenissen van deze dagen een blijvende invloed zullen hebben. We hopen en bidden dat er inderdaad een besef ontstaat: Het is genoeg! Het leven van zoveel mensen, burgers en militairen, wat gevaar loopt als gevolg van een zinloze en blinde honger naar macht. We zijn verbijsterd dat dit alles nu gebeurt op ons eigen continent en weten nu niet hoe te reageren en te handelen. We zijn betrokken op de mensen in en rond Oekraïne, angstig, op de vlucht en met een onzekere toekomst. Ik was onder de indruk van de afbeelding die ik bij CNN tegenkwam: Oekraïners die tijdens de bombardementen op straat elkaar ontmoetten en samen gingen bidden. Ondanks alles gaf dat hoop en perspectief.
In deze spannende dagen brengen we ook onze eigen angst en bezorgdheid onder woorden. Wat heeft dit alles te betekenen voor ons leven en onze toekomst? Die vragen zijn herkenbaar en begrijpelijk. Veel is onduidelijk en wat de toekomst brengt is voor ons nog verborgen. We bidden dat er een spoedig eind komt aan dit afschuwelijke geweld en dat er ruimte komt voor het Bijbels visioen van vrede en verzoening.
Ds. Jan Adriaanse, Schmallenberg
