De schrijnende crisis in de melkveehouderij

De corona-pandemie beheerst de media. Dagelijks worden wij geconfronteerd met getallen van infecties en sterfgevallen. Er gaat geen talkshow voorbij, of er wordt over de lockdown of inentingen gediscussieerd. En natuurlijk komen de economische gevolgen aan de orde. De dreigende faillisementen van de detailhandel of de horeca en de bedrijven, die door de crisis in de problemen raken. Temidden van die crisis doet zich evenwel nog een andere crisis voor. Een crisis, die ouder is dan de corona-crisis en die niet direct met corona te maken heeft. Maar wel net zo schrijnend. De crisis in de melkveehouderij …

Het begon met een telefoontje. Eind vorig jaar belde mij Jacob de Vries uit de Kerngemeente Zehna op. De gepensioneerde, maar nog steeds gepassioneerde melkveehouder uit Dadow liet mij weten, hoe bezorgd hij is met het oog op de crisis in de melkveehouderij. Een crisis, die in de corona-pandemie niet aan onze aandacht mag ontsnappen, zo liet hij weten. Jacob de Vries, die intussen al bijna 50 jaar in Duitsland woont, kent melkveehouders, die op grond van de lage melkprijs en de hoge voerkosten in de grootste problemen gekomen zijn of dreigen te komen. Sommige boeren hebben hun bedrijf inmiddels op moeten geven. Andere doen vertwijfelde en verwoede pogingen, hun bedrijf overeind te houden. Het gaat daarbij om ten diepste existentiële problemen, aldus Jacob de Vries. Want met een bedrijf staat of valt de toekomst van een heel gezin of een hele familie.

In 2009 is de bewogen en bevlogen melkveehouder met zijn tractor naar de paus in Rome gereisd, om met een resolutie tegen de toenmalige lage melkprijzen te protesteren. Meinen Glauben an die Politik habe ich verloren. An Gott nicht!, zo stond op zijn tractor geschreven. Als voormalig en langjarig Kernraadslid van de Kerngemeente Bellin, nu Zehna, gaan hem nog steeds de problemen van zijn collega’s ter harte. En daarom zijn vraag aan de Landeskirchen en de EKD, maar ook aan de Nederlandse Kerk in Duitsland, aandacht aan de opnieuw heersende, huidige crisis in de melkveehouderij te besteden. Want het gaat daarbij om het leven van mensen en om de omgang met de Schepping, aldus Jacob de Vries.

Als predikanten nemen wij de bezorgde oproep van Jacob de Vries ter harte. Het thema, dat hij aansnijdt, betreft inderdaad een vraagstuk, dat de theologie betreft. Daarbij gaat het om de ethische vragen rond gerechtigheid en fairness in de handel, maar ook om vragen, die de bewaring van de Schepping betreffen. Uiteindelijk zijn dat thema’s, die ons allen, als leden van de NKiD en lezers van Schakel-Kontakt, betreffen. Als melkveehouders zijn heel wat gemeenteleden van de NKiD door de crisis betroffen, maar ook voor alle anderen, de consumenten van melkproducten, is het van groot belang, met de schrijnende problematiek in de melkveehouderij geconfronteerd te worden. Naast de solidaire hartenkreet van Jacob de Vries om aandacht voor al de betroffenen, ontvingen wij een heel sprekende foto van de familie Folkertsma uit de Kerngemeente Schwei, met een afbeelding van één van de protestacties, waaraan ook de familie Folkertsma deelgenomen heeft.

Uit verdere en verdiepende gesprekken met Jacob de Vries, alsook met Tjitte Folkertsma, zijn een vijftal stellingen voortgekomen, die wij met deze bijdrage graag onder de aandacht willen brengen. Het is de bedoeling, met deze stellingen een gesprek binnen de NKiD op gang te brengen, om een bewustere omgang met de crisis mogelijk te maken. En hopelijk ook, om mogelijke wegen uit de crisis te vinden.

De bedragen, die de melkveehouders voor hun melk uitbetaald krijgen (rond 0,30 € per liter), zijn niet acceptabel. Verbonden met de stijgende kosten van de benodigde technische middelen ter documentatie, alsook van het nodige krachtvoer, is het voor de melkveehouders extreem moeilijk, om de productiekosten er uit te krijgen, laat staan de vele uren werk betaald te krijgen.
De crisis heeft te maken met de afschaffing van het melkquotum in 2015. Nu wordt er op veel te grootschalig niveau melk geproduceerd, zodat de melkprijzen kelderen.
De grote supermarkten dicteren de prijzen bij de melkfabrieken. Maar de consument heeft inspraak en kan de melkveehouders ondersteunen, door melkproducten voor faire prijzen te kopen.
De melkveehouders hopen op meer lobby resp. een vastgelegde garantieprijs voor de melkveehouderij in Brussel.
Ook de melkveehouderij is geïnvolveerd in de klimaatcrisis. Maar zij draagt een gedeeltelijke verantwoording en mag niet de volle prijs daarvoor betalen. Door de warme en zeer droge zomers van de afgelopen jaren, lijdt de melkveehouderij juist ook zelf onder de klimaat-crisis.

Hierbij wordt u allen van harte uitgenodigd, aan het op gang gebrachte gesprek deel te nemen, door op de bovengenoemde, ten dele uitdagende stellingen te reageren. U kunt dat doen door middel van een lezersbrief via de post of een email aan de redactie van Schakel-Kontakt.

Als predikanten en redactie van Schakel-Kontakt zijn wij heel benieuwd naar uw reacties en verheugen wij ons, van u te horen!

Namens de predikanten,

Rens Dijkman

Overzicht