Een bijzondere kerkenraadsvergadering

Op 20 juli kwam in het Hanns-Lilje-Haus in Hannover de kerkenraad van de NKiD bijeen, versterkt met onze classispredikant ds. Jaap van Beelen en onze financieel adviseur /interim-voorzitter van het CvK Wichert de Lange. Het thema dat we te behandelen hadden, was de invulling van het werk van de predikanten.

Waar gaat het om?

Om het heel kort te beschrijven: we hebben in de NKiD dertien kernen en een pioniersplek. Niet alle kernen zijn gelijk, maar globaal genomen vinden overal kerkdiensten en pastorale zorg plaats, terwijl op veel plaatsen ook nog gesprekskringen gehouden worden. Op de pioniersplek worden (nog) geen kerkdiensten gehouden, maar er worden wel bezoeken aan huis gebracht en bijeenkomsten georganiseerd. Dat is de behoefte-kant van de NKiD. Voor het vervullen van die behoeften zijn heel wat vrijwilligers actief, maar ook een aantal beroepskrachten, de predikanten. Die predikanten zijn in loondienst en ontvangen elke maand een salaris. Dat is de kosten-kant van de NKiD.
Iedereen die al wat langer bij de NKiD betrokken is, weet dat we in de afgelopen jaren telkens weer een stapje terug gedaan hebben. Waren enkele tientallen jaren geleden meerdere full time predikanten werkzaam in de NKiD – vandaag werken alle predikanten in deeltijd. Het percentage werktijd van de predikanten dat per kern ter beschikking staat, is dienovereenkomstig afgenomen.

Het probleem is acuut geworden door het vertrek van ds. in ’t Hout uit de regio Oost. Voor de NKiD was ds. in ’t Hout een ‘goedkope’ kracht omdat hij door zijn werkzaamheden als legerpredikant al een pensioen ontving. Volgens het volle tarief betaald had hij maar voor 15% of 20% aangesteld kunnen worden. Wanneer ds. in ’t Hout de NKiD niet verlaten had, zouden we dit jaar en de volgende jaren met een steeds verder oplopend tekort op onze begroting afgesloten hebben. ‘Dankzij’ zijn vertrek is dat voor dit jaar niet en voor de volgende jaren veel minder het geval. In het afgelopen halve jaar hebt u een verzoek gekregen om te onderzoeken of u ons met een extra gift kunt ondersteunen. Velen van u hebben een (extra) toezegging gedaan en daar zijn wij u zeer dankbaar voor. Toch is het totale bedrag aan toezeggingen dat binnen is gekomen, helaas niet toereikend om een predikant in deeltijd aan te stellen als opvolger van ds. in ’t Hout.

Hoe kunnen we ons probleem oplossen?

Het moderamen en de predikanten hebben geworsteld met de vraag hoe we de zorg voor de kernen Bellin en Berlijn veilig kunnen stellen. De oplossing die zij bedacht hebben is, heel kort gezegd, dat het werk in de dertien kernen en de pioniersplek over de drie huidige predikanten herverdeeld wordt. Of wel: hetzelfde werk wordt door minder mensen gedaan. Dat betekent uiteraard dat de predikanten per kern in de toekomst (nog) minder tijd beschikbaar zullen hebben.

Wat gaat u hiervan merken?

In het allergunstigste geval zult u hiervan helemaal niets merken. We hebben namelijk de herverdeling zó gemaakt dat we zo weinig mogelijk veranderd hebben. Concreet: ds. Adriaanse krijgt de zorg voor de kern Schwei erbij. Ds. Dijkman geeft de zorg voor Schwei af, maar krijgt de kernen Bellin en Berlijn erbij. Ds. den Hertog krijgt naast zijn huidige vier kernen de zorg voor de pioniersplek in Torgau-Leipzig.

Om wat extra capaciteit vrij te maken, hebben de predikanten nog een paar bijkomende maatregelen voorgesteld.

  1. De kern Duisburg is erg klein geworden; deze wordt daarom met Düsseldorf samengevoegd.
  2. Ds. Dijkman krijgt 10% extra werktijd.
  3. De kern Karlsruhe hecht veel meer waarde aan de gesprekskring dan aan de kerkdiensten. Daarom vervallen in de toekomst de kerkdiensten in deze kern. Op deze wijze krijgt ds. Den Hertog ruimte om in Leipzig vier tot vijf kerkdiensten per jaar te houden.

Gevolgen voor het pionierswerk in de regio Leipzig

U heeft in de afgelopen afleveringen van Schakel-Kontakt al diverse keren kunnen lezen over het ‘pionieren’ in de regio Leipzig. In het afgelopen jaar zijn er zelfs verschillende bijeenkomsten geweest in Torgau. De kerkenraad had besloten dat we bij de PKN in Nederland subsidie voor dit ‘pionieren’ aan zouden vragen. Daarmee zou in de eerste jaren een flink deel van de extra kosten voor het opbouwwerk afgedekt kunnen worden. Nu ds. Den Hertog de zorg voor deze kern-in-wording op zich gaat nemen, moeten we daarvan afzien. Ds. Den Hertog doet naast zijn werk voor de NKiD nog vrijwilligerswerk. Om die reden kan hij zijn werktijdfactor voor de NKiD niet verder verhogen. Wanneer hij naast het pionierswerk zijn werktijdfactor bij de NKiD zou verlagen, zou hij in combinatie met het pionierswerk op dezelfde deeltijdfactor uit kunnen komen. Dan bestaat echter het risico dat hij na het aflopen van de subsidieperiode zijn werktijdfactor bij de NKiD niet meer kan ophogen omdat het budget van de NKiD nog meer gekrompen is. Dat risico wil hij om begrijpelijke redenen niet nemen. Dat is de reden dat de predikanten voorgesteld hebben om van de ‘pioniersplek’ Leipzig de kern-in-wording Leipzig te maken. In de praktijk verandert er voor de mensen in dit gebied niets; het kindje krijgt alleen een andere naam.

Wanneer gaat dit gebeuren?

Hier moeten we eerst even vasthouden dat alles wat ik hierboven schreef, het voorstel van de predikanten was. Het moderamen heeft dit voorstel overgenomen en aan de kerkenraad voorgelegd en de kerkenraad heeft unaniem met dit voorstel ingestemd. Daarmee is evenwel nog steeds niet volledig zeker dat het ook zo gaat gebeuren. Op dit moment ligt het voorstel namelijk bij de kernraden. Zij zullen erover beraadslagen en voor hun kern met een standpunt komen. Wanneer uit de reacties van de kernraden blijkt dat er belangrijke aspecten over het hoofd gezien zijn, wordt het besluit heroverwogen. Pas wanneer alle eventuele bezwaren van de kernraden gehonoreerd zijn, kan het besluit van kracht worden. De kerkenraad gaat ervan uit dat dat per 1 november het geval zal zijn.

En in de tussentijd?

Tot het zover is, hebben de kernen de gelegenheid om voorbereidingen te treffen. Daarbij is de insteek – net als bij de herverdeling van de kernen – dat we in de kernen alleen datgene veranderen wat onvermijdelijk is. Op deze wijze willen we de veranderingen zo behoedzaam (of, met een Duits woord: ‘schonend’) mogelijk vormgeven. Wanneer u bij het lezen van dit stukje vragen of opmerkingen hebt, kunt u zich allereerst tot de kernraadsleden van uw kern wenden. Wanneer zij er niet uit komen, kunnen zij uw vraag aan het moderamen of aan de kerkenraad voorleggen. In ieder geval hoopt de kerkenraad dat hiermee in de komende maanden een goede beslissing genomen wordt voor de toekomst van de NKiD.

Namens de kerkenraad, ds. Kees den Hertog