Maria Lichtmis … en mijn kerstboompje

Sommige mensen zetten hun kerstboom al op 27 december op straat. Dus een dag na het Kerstfeest. Velen wachten daarmee tot 6 januari. Dat is de dag, waarop herdacht wordt, dat de drie Wijzen uit het Oosten Jezus hun geschenken brengen. En het is tegelijkertijd Epifaniën. Met de doop van Jezus vieren wij, dat God in Christus aan de wereld verschenen is. Je zou dus kunnen zeggen, dat 6 januari een goede afsluiting van de Kersttijd is. En dat de boom op die dag inderdaad het huis uit kan. Een vriendin van mij vertelde mij, hoe fijn zij het dan ook vindt, de kerstdecoratie weer op te ruimen en een bos frisse tulpen op tafel te zetten. 

Ik heb er, eerlijk gezegd, ieder jaar weer moeite mee, afscheid te nemen van mijn kerstboompje. Want wat is het gezellig, die kleine boom met die mooie lichtjes. En zo stel ik de opruimactie elk jaar weer uit, Een probleem met de ophaaldienst heb ik niet. Want mijn boom is niet echt. Maar wel had ik vroeger ietwat van schaamte, wanneer ik moest bekennen, dat mijn kerstboom eind januari nog steeds in mijn kamer staat. Intussen is die schaamte voorbij. Want een Duitse vriendin liet mij weten, dat dat best wel mag! En dat er goede gronden zijn, de boom na 6 januari nog een aantal weken te laten staan. En wel tot en met 2 februari! 

Op 2 februari is het Maria Lichtmis. Dan wordt met Lucas 2,22 herdacht, dat Maria veertig dagen na de geboorte van Jezus naar de tempel gaat en, volgens de Joodse traditie, gereinigd verklaard wordt. Tegelijkertijd brengt zij als jonge moeder haar eerstgeborene naar de tempel, om een duif en een schaap te offeren, zoals dat bij de geboorte van een eerste kind gebruikelijk was. Maria Lichtmis wordt hoofdzakelijk in de Rooms-Katholieke en de Oosters Orthodoxe Kerk gevierd. Om eraan te herinneren, dat met Christus het Licht in de wereld gekomen is, worden er op sommige plaatsen door de Rooms-Katholieke Kerk lichtprocessies georganiseerd. En in Rooms-Katholieke gezinnen worden thuis pannekoeken gebakken. Deze symboliseren de zon en zijn een zinnebeeld voor Christus. „Er is geen vrouwtje nog zo arm, of ze maakt haar pannetje warm”, luidt een oud gezegde uit zuidelijk Nederland. 

Met Maria Lichtmis is de Kersttijd dan echt voorbij. En op z`n laatst dan moet mijn boompje dus ook de woonkamer uit. Maar tot die dag kan ik van mijn kerstboom genieten. Ook al ben ik Protestant. Want ook binnen de Evangelisch-Lutherse kerk wordt op sommige plaatsen Maria Lichtmis gevierd. Als Protestanten, en zeker als Calvinisten, hebben wij het soms moeilijk met de kerkelijke aandacht voor Maria. Maar ik denk, dat wij ons in onze karige liturgische traditie best wel wat meer op Maria mogen bezinnen. Zij heeft ons als ontvankelijke vrouw veel te zeggen. En hoeveel draagkracht kenmerkt haar! Uiteindelijk schenkt zij het leven aan Hem, die het Licht van de wereld is. 

De boodschap van dat Licht duurt langer dan de Kerstdagen. En ook langer dan Maria Lichtmis. Maar op 3 februari gaat mijn Kerstboom echt wel de kamer uit …

Rens Dijkman